Nieuwe projectoproepen: ecosysteemdiensten en versterking natuur in jachtgebieden

Ben je lid van een wildbeheereenheid, ben je een boseigenaar, bosbeheerder, of landbouwer? Dan is deze projectoproep hoogstwaarschijnlijk iets voor jou!

Op 12 november 2019 lanceerden Natuur en Bos van de Vlaamse overheid en Natuurinvest in samenwerking met KU Leuven twee nieuwe projectoproepen binnen het Europese Horizon 2020-project ‘SINCERE’. SINCERE onderzoekt via proeftrajecten hoe nieuwe ecosysteemdiensten uit bossen voordelig kunnen zijn voor boseigenaars én bijdragen aan bredere maatschappelijke doelen.

Voor de Vlaamse projectoproepen ligt het accent op ecosysteemdiensten en het versterken van de natuur in jachtgebieden (met name bossen). De middelen komen uit het Jachtfonds en het Europese project. Specifiek voor deze oproepen testen ze een nieuwe methode voor de toewijzing van subsidies, het systeem van een inkoopveiling. Binnenkort verschijnt er ook een artikel in onze nieuwe Landeigenaar over deze nieuwe methode.

Concreet gaan de oproepen over:

  1. biotoopherstel in beboste jachtgebieden (in heel Vlaanderen)
  2. de aanleg van everbuffers tussen bos en maïsakkers (in geselecteerde gemeenten in de Antwerpse Kempen en Limburg)

Je kan projecten indienen ten laatste op 15 januari 2020. Alle info en formulieren vind je op de website van Natuur en Bos. Geïnteresseerd? Schrijf je dan ook zeker in voor één van de infosessies.

Heb je nog een vraag waarvan je het antwoord niet meteen terugvindt op de website? Contacteer ons dan via info@landelijk.vlaanderen. 

Start omzetten beheerplannen

Natuur en Bos van de Vlaamse overheid start in oktober 2019 met het omzetten van bestaande beheerplannen naar natuurbeheerplannen. Een noodzakelijke actie om te kunnen genieten van de vernieuwde financieringsmogelijkheden.

Alle uitgebreide bosbeheerplannen en beheerplannen van natuurreservaten en bosreservaten worden omgezet. Natuur en Bos gaat van start met de plannen van gebieden die gelegen zijn in de speciale beschermingszones (SBZ’s).

Het omzetten gebeurt via een eenvoudige procedure. In oktober en november 2019 worden informatiesessies opgezet met de Bosgroepen, natuurverenigingen, Landelijk Vlaanderen en de provinciebesturen. Naast Natuur en Bos zelf vertegenwoordigen zij immers een groot aantal van deze beheerplannen. Samen met hen wil Natuur en Bos een zo efficiënt mogelijke werkwijze opzetten.

De andere verantwoordelijken voor beheerplannen – gemeentebesturen, defensie, … – worden waar nodig gecontacteerd door Natuur en Bos. Beheerders van natuurbeheerplannen die geen binding hebben met een van deze partners (bijvoorbeeld een private eigenaar die geen lid is van een Bosgroep) worden individueel gecontacteerd door Natuur en Bos.

Lees meer over de omzetting van beheerplannen.

Jambon I presenteert regeerakkoord: onze eerste analyse

Tijdens de voorbereiding van het huidige regeerakkoord sloegen beide APB-NB-partners (Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos), Landelijk Vlaanderen en de Koepel van Vlaamse Bosgroepen, de handen in elkaar door een gemeenschappelijk politiek memorandum voor te bereiden en dit voor te leggen aan de regeringspartijen. Nu er een regeerakkoord is, kunnen we de balans opmaken. En de gemeenschappelijke aanpak heeft gewerkt met mooie realisaties voor beide organisaties.

Meer bos

Uiterlijk tegen 2030 wil de nieuwe Vlaamse Regering 10.000 hectare bos realiseren. 4.000 ha daarvan wil men reeds realiseren binnen de huidige regeerperiode. Hiermee krijgt een belangrijke vraag vanuit onze organisatie vorm: meer bos en op een zodanige wijze dat de realisatie niet enkel van overheid en natuurverenigingen afhangt, maar daadwerkelijk de bijdrage vraagt van private eigenaars.

Bosgroepen

Om private eigenaars bij het bosbeleid te betrekken, is er noodzaak aan een goede ondersteuning. Hiervoor werden in het verleden de Bosgroepen opgezet en we hebben ze een mooie plek kunnen geven in het regeerakkoord: “De Vlaamse overheid erkent de rol van de Regionale Landschappen en van de Bosgroepen, en zal die verder ondersteunen.”
Hiermee kregen we zowel de beoogde doelstelling, als het instrument dat we naar voor schoven bijna letterlijk in de tekst van het regeerakkoord.

Invasieve soorten

We vroegen naar passende maatregelen. Het regeerakkoord stelt: “We perken de impact van invasieve, uitheemse soorten in. Vlaanderen zet een gecoördineerde aanpak op, waarin alle bestuursniveaus hun verantwoordelijkheid nemen, en waarbij we private eigenaars, grondgebruikers en terreinbeherende organisaties betrekken.”

Klimaataanpak

Ook hier worden bossen erkend voor het vastleggen van koolstof, het bufferen van wateroverlast en het milderen van droogte en hitte-effecten.

Beheer van bos en natuur

We vroegen dat het beheer van natuur en bos niet langer automatisch naar natuurverenigingen zou gaan. En ook hier vonden we gehoor: “Het beheer van gronden en domeinen in eigendom van het ANB en waar ANB niet zelf instaat voor het beheer wordt via de gebruikelijke openbare aanbestedingsprocedures uitbesteed.”

Natuur

Voor private eigenaars is het belangrijk dat naast het traditionele natuurbehoud (het regeerakkoord voorziet 20.000 ha bijkomende natuur) ook ecosysteemdiensten op passende wijze vergoed kunnen worden. Het regeerakkoord volgt ons in deze zienswijze: “Hierbij zetten we bijkomend in op instrumenten zoals beheersovereenkomsten voor natuurbeheer en honoreren we inspanningen voor ecosysteemdiensten.“

Landbouw

We vroegen een behoud van een competitieve, duurzame landbouw. Het regeerakkoord wist dit nog beter te omschrijven: “Bescherming van de open ruimte gaat hand in hand met een duurzame en innovatieve land- en tuinbouw als belangrijke schakel in de voedingssector en de Vlaamse industrie “. Ook in het klimaatdeel van het regeerakkoord komt onze vraag verder aan bod: “Om de klimaatdoelstelling te realiseren zetten we volop in op de verdere omslag naar een duurzame voedselproductie en leefbare landbouw.”

Pachtwetgeving

Vanuit Landelijk Vlaanderen was er een sterke vraag om nu eindelijk toch eens werk te maken van een nieuwe pachtwetgeving.
Het regeerakkoord volgt ons hierin: “We bevorderen de toegang tot landbouwgrond door de pachtwetgeving te hervormen waarbij:
• nieuwe pachtcontracten schriftelijk opgesteld worden;
• er een billijk evenwicht komt tussen de rechten en plichten van de pachter en de verpachter;
• de mogelijkheid ingevoerd wordt om pachtcontracten te sluiten voor een vaste termijn van een veelvoud van 9 jaar;
• de wet gender- en samenlevingsneutraal wordt gemaakt;
• het mogelijk moet zijn dat verpachters randvoorwaarden opleggen inzake het aanbrengen van al dan niet-vergunningsplichtige infrastructuurwerken (bv. drainage, ophoging…);
• en waarbij de pachter teeltvrijheid en vrije keuze van teelttechniek wordt gegarandeerd”

Ruimtelijke ordening en ruimtelijke processen

Ons memorandum stelde: “Bij de uitvoering van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen voor de open ruimte (beleidskader, instrumentendecreet) dient het eigendomsrecht gerespecteerd te worden.“ Dit kreeg zijn doorvertaling in het regeerakkoord als volgt: “Ook de open ruimte staat in Vlaanderen onder druk. We kunnen ons niet permitteren alle ruimte die er nog is, vol te bouwen. Daarom maken we werk van een bouwshift, waarbij we naar een beter evenwicht streven tussen kwaliteitsvol wonen, ondernemen en het beschermen van de open ruimte. De overheid moet betrouwbaar zijn. We waken erover dat het eigendomsrecht gewaarborgd blijft: wie nadeel ondervindt van een herbestemming, wordt volledig financieel gecompenseerd.”

Erfgoed

Ook erfgoed krijgt een belangrijke plaats in het regeerakkoord met veel aandacht voor tal van de punten die Landelijk Vlaanderen en Historische Woonsteden naar voor brachten.

Het zijn zeer intensieve maanden geweest, maar we vinden heel wat van de door ons gevraagde punten terug in het regeerakkoord. Hartelijk dank aan alle leden van onze organisaties die bijdroegen aan het opstellen en het naar de politiek doorvertalen van ons memorandum.

Foto: ©N-VA

Woord van de voorzitter

Leidraad voor wie een bos erft of koopt

Het doel van deze brochure is om u te helpen bij de eerste stappen als nieuwe boseigenaar, om u een leidraad te bieden van bij of zelfs voorafgaand aan de verwerving. Naast een persoonlijke investering, is “boseigenaar zijn” een filosofie, het concreet investeren in de natuur voor de mens en de lokale economie.

Dit document helpt u de juiste vragen te stellen. Het geeft u ook een beeld van de opties en ondersteuning om uw bosbeheer met vertrouwen en goesting aan te vatten. Zo kan het bos een belangrijke economische en ecologische rol blijven spelen voor de huidige en toekomstige generaties.

Klik hier om de brochure te downloaden.

Publieksbevraging GLB na 2020

Vlaanderen is momenteel bezig met de voorbereiding van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) Strategisch Plan 2021-2027. Hiervoor organiseren ze een consultatie.

Wenst u de bosbouwsector zo maximaal mogelijk te ondersteunen? Zouden we u dan mogen vragen om de bevraging in te vullen. We hebben hier een aantal elementen van antwoord voor u voorbereid.

Ga naar de website van het Vlaams Ruraal Netwerk en klik vervolgens op het thema ‘(Bio)diversiteit (gewasdiversiteit en biodiversiteit). Daar heeft u de mogelijkheid om (één van) volgende elementen in te vullen:

  • Bos kan in belangrijke mate bijdragen tot klimaatmitigatie en -adaptatie en tot het leveren van andere ecosysteemdiensten zoals bijvoorbeeld waterretentie en waterkwaliteit. Deze ecosysteemdiensten zijn relevant voor de maatschappij als geheel en voor de landbouw in het bijzonder.
  • Vermelding van de bosproblematiek is nodig want bosbouw moet gezien worden als een component in het sociaaleconomisch weefsel van het platteland.
  • Er moet plaats voorzien worden voor mogelijke interventies met betrekking tot bosbouw. “De interventies moeten [1] op bosbeheerplannen of gelijkwaardige instrumenten gebaseerd zijn en [2] kunnen het volgende omvatten: [a] ontwikkeling van bosareaal en duurzaam bosbeheer, met inbegrip van bebossing van grond en aanleg en vernieuwing van boslandbouwsystemen; bescherming, herstel en verbetering van bosrijkdommen, rekening houdend met de adaptatiebehoeften; [b] investeringen om de instandhouding en de veerkracht van de bossen te waarborgen en te versterken en verlening van bosecosysteem- en klimaatdiensten, en [c] maatregelen en investeringen ter ondersteuning van hernieuwbare energie en de bio-economie.”.
  • Bosbouw, in de ruime zin, kan eveneens in het systeem van beheersovereenkomsten worden betrokken. Er kan ingezet worden op het realiseren van agroforestry en op beheersovereenkomsten voor milieu- en klimaatdiensten die uit bossen voortkomen.
  • VLIF-steun moet ook toegankelijk zijn voor de actoren uit de bossector. Hierbij kan worden ingezet op het realiseren van bebossing, restauratie van bossen, verbeteren van de klimaatresistentie van bossen en investeringen in bostechnologie en bosbouwmachines. Deze steun zal moet gebaseerd worden op “een bosbeheerplan of gelijkwaardig instrument”, i.e. toepasselijk zijn op bossen die het voorwerp zijn van een natuurbeheerplan i.u.v. het Natuurdecreet.