Richtlijnen coronavirus: natuur en bos
Update 23/04/2020
Beste leden,
Het zijn bizarre tijden voor ons allemaal: de broedperiode breekt aan, het plantseizoen loopt op zijn einde, de eerste lentezon breekt door… en toch vraagt men ons om binnen te blijven? Inderdaad, uitzonderlijke tijden vragen om uitzonderlijke maatregelen. Vanuit Landelijk Vlaanderen vragen we om jullie verantwoordelijkheid op te nemen en zoveel mogelijk thuis te blijven. Op die manier vertraag je niet alleen de verspreiding van het coronavirus (COVID-19), maar bescherm je ook de kwetsbare personen in ons land.
Om het bos door de bomen te zien, zetten we even de dringende maatregelen op een rij die voor jullie, als natuur- en boseigenaars, van vitaal belang zijn. Deze gelden tot minstens 3 mei.
- Wandelen in je bos is gezond. Wandel alleen, met het gezin, of met één bijkomende persoon, steeds dezelfde. Vermijd wandelingen met grootouders of mensen uit de risicogroepen.
- Hou minimaal 1,5 meter afstand tegenover mensen die niet tot je gezin behoren. Trek je naar een openbaar bos of natuurgebied en kunnen de afstandsregels niet nageleefd worden vanwege de drukte, doe je er best aan terug naar huis te keren en op een ander moment de natuur in te trekken.
- Wandelen, lopen en fietsen om een frisse neus te halen, zijn de enige toegestane buitenactiviteiten. Je moet permanent in beweging zijn.
- Jezelf met de wagen verplaatsen om een luchtje te scheppen is niet toegelaten, behalve:
- voor gezinnen met kinderen jonger dan en gelijk aan 5 jaar;
- voor personen met een beperkte mobiliteit (met inbegrip van ouderen en zwangere vrouwen);
- voor begeleiders van personen met een fysieke of mentale beperking.
- Hengelen en andere recreatieve activiteiten zijn verboden.
- Paardrijden op de eigen weide/piste en in de manege is toegestaan. Paardrijden (in het zadel, aangespannen, aangelijnd) op de openbare weg is enkel toegestaan met het oog op het welzijn van het dier. Deze rit kan enkel plaatsvinden met een maximum van twee ruiters/menners, op voorwaarde dat de social distance maatregelen nageleefd worden. Gemotoriseerd vervoer van het paard voor deze ritten is alleen toegelaten als het niet veilig kan op een andere manier. Voor meer informatie, klik hier.
- Jagen is verboden. In het Vlaams Gewest geldt dit verbod niet in het kader van de bestrijding en bijzondere jacht ter voorkoming van schade aan landbouwgewassen en overpopulatie van bepaalde soorten in de zin van het Jachtvoorwaardenbesluit van 25 april 2014, na melding bij het Agentschap Natuur en Bos zoals dit voorzien is. Verplaatsingen op de openbare weg in dit kader zijn toegestaan. De regels van social distancing moeten worden toegepast.
- Verplaats je enkel te voet of per fiets naar een bos of natuurgebied in de buurt. Verplaatsingen met de wagen voor recreatieve doeleinden zijn verboden. Ga je naar je bos met de wagen voor niet-essentiële redenen is dit in se strafbaar.
- Alle kantoren van de Bosgroepen zijn gesloten, maar je kan hen nog steeds telefonisch en via e-mail bereiken. Noodzakelijk terreinwerk blijven ze voorlopig doen, uiteraard alleen en met respect voor alle regels. Afspraken met boseigenaars zijn voorlopig uitgesteld.
- In bossen en natuurgebieden zijn speeltuigen, BBQ-plaatsen, bivakzones en soms ook banken afgesloten.
- Hondenlosloopzones blijven open, maar de bovenvermelde afstandsregels blijven gelden.
- Sommige (delen van) gebieden van Natuur en Bos zijn gesloten: alle bezoekerscentra en infopunten, de oranjerietuin van Park Vordenstein, het Zwin Natuurpark en de brandtoren van de Kalmthoutse Heide. Daarnaast zijn ook heel wat Provinciale parken en domeinen gesloten. Het meest recente overzicht kan je steeds terugvinden op de website van Natuur en Bos en de websites van de Provincies.
Tot slot willen we nog even benadrukken dat je enkel mag buitenkomen voor volgende essentiële zaken: gaan werken, verplaatsing in het kader van je werk, naar de winkel, bankautomaat en dokter gaan, hulp bieden aan minder zelfredzame personen, en fysieke activiteiten in openlucht.
Zoals iedereen, neemt ook Landelijk Vlaanderen haar verantwoordelijkheid. Daarom is ons kantoor in Brussel gesloten. Vergaderingen en afspraken worden zoveel mogelijk digitaal gedaan of uitgesteld. We zijn steeds bereikbaar via mail en telefonisch:
Raadpleeg de algemene website https://www.info-coronavirus.be/nl/ voor algemene informatie en https://www.natuurenbos.be/corona voor het allerlaatste nieuws inzake natuur en bos.
2,5 miljoen euro extra voor Natuurpunt? Lees hier onze reactie.
Reactie vanuit Landelijk Vlaanderen en Koepel van Vlaamse Bosgroepen op de verhoging van het jaarlijks budget voor grondaankopen voor bos en natuur met 2,5 miljoen euro door minister Demir
Landelijk Vlaanderen en de Koepel van Vlaamse Bosgroepen ondersteunen private eigenaars actief op het vlak van natuur- en bosbeheer. 60% van het bos in Vlaanderen is immers in privaat bezit. Private eigenaars vormen daardoor een belangrijke sleutel in het dynamische en steeds meer aantrekkelijk wordende platteland in het sterk verstedelijkt Vlaanderen. Wanneer extra middelen ter beschikking worden gesteld voor natuur- en bosbeheer kunnen we dat alleen maar toejuichen.
Toch stellen we ons de vraag waarom (deze) subsidies systematisch naar één partij in het open ruimte beleid gaan. Vele andere private bos- en natuureigenaars en -beheerders die vaak ook private middelen investeren in natuur en bos blijven opnieuw in de kou staan. Zij organiseren zich via eigenaarsorganisaties en bosgroepen om maximaal bij te dragen aan meer en beter bos en natuur in Vlaanderen. Hebben zij niet evenzeer recht op (financiële) ondersteuning of op de mogelijkheid om actief bij te dragen aan de uitbreiding van bos en natuur in Vlaanderen. Door Vlaamse middelen eenzijdig toe te kennen aan één organisatie wordt het private bos- en natuureigenaars steeds moeilijker gemaakt om bij te dragen aan het gemeenschappelijk doel: meer bos en natuur in Vlaanderen.
We vragen ook dat er goed gewaakt wordt dat investeringen daadwerkelijk leiden tot bijkomend bos en natuur. De schaars beschikbare overheidsmiddelen mogen niet ingezet worden voor het enkel wijzigen van het eigendomsrecht op bestaande bos- en natuurgebieden.
De Koepel van Vlaamse Bosgroepen en Landelijk Vlaanderen vragen aan de minister om jaarlijks een analoog bedrag vrij te maken voor bosuitbreiding. We zijn er van overtuigd zijn dat met een dergelijk bedrag jaarlijks honderden eigenaars over de streep kunnen getrokken worden om hun gronden te bebossen en zo op een kostenefficiënte manier bij te dragen aan een bosrijker Vlaanderen. De Koepel van Vlaamse Bosgroepen en Landelijk Vlaanderen zijn alvast bereid om hieraan actief mee te werken.
Lees hier het artikel waarop deze reactie van toepassing is: https://www.knack.be/nieuws/belgie/minister-demir-investeert-2-5-miljoen-euro-extra-in-grondaankopen-bos-en-natuur/article-belga-1564583.html
Landelijk Vlaanderen vraagt vernietiging decreet Gemeentewegen
Uw steun gevraagd
Een procedure voor het Grondwettelijk Hof starten heeft financiële consequenties. Daarom ook dat we een beroep op u willen doen om ons financieel te willen ondersteunen bij onze juridische strijd. Wanneer we met z’n allen een kleine financiële bijdrage leveren, hebben we de mogelijkheid om de private belangen van alle private eigenaars in Vlaanderen veilig te stellen.
U kan uw steun overmaken op de rekening van Landelijk Vlaanderen, BE37 3350 4426 9028, met vermelding van ‘Procedure gemeentewegen’.
Sinds haar oprichting verdedigt Landelijk Vlaanderen het eigendomsrecht. In het bijzonder verdedigt zij de gemeenschappelijke belangen van onze leden in verband met hun zakelijke rechten op onroerende goederen op het platteland en dat in de ruimste betekenis van het woord, inbegrepen gebouwen, landbouwgronden, bossen, parken, vijvers, natuur en andere landelijke gebieden. We doen dat voor onze leden en in uitbreiding namens alle private eigenaars in Vlaanderen.
Op 3 mei 2019 heeft het Vlaams Parlement het nieuw Vlaams Decreet Gemeentewegen gestemd dat vanaf 1 september 2019 van toepassing is. We vrezen dat de vorige Vlaamse decreetgever hiermee toch al te eenzijdig de kaart heeft getrokken van activisten, recreanten, wandelaars en fietsers waarbij weinig tot geen rekening werd gehouden met de positie van de grondeigenaar en van wie de lasten van de wegen ondergaat.
Tot 1 september 2019 kon elk geschil over het gebruik van wegen worden voorgelegd aan de rechter, in het bijzonder aan de vrederechter en in beroep aan de rechtbank van eerste aanleg. Met het nieuwe Decreet Gemeentewegen wordt het systeem van de rechterlijke toetsing bij geschillen over wegen in de feiten afgeschaft en de volledige bevoegdheid gegeven aan de gemeenteraad.
Landelijk Vlaanderen vreest dat met het nieuwe Decreet Gemeentewegen drie beginselen van onze rechtsmaatschappij op de helling komen te staan:
- de bescherming van het eigendomsrecht
- de rechtszekerheid
- het onpartijdigheidsbeginsel en de scheiding der machten
Het eigendomsrecht
Als een gemeenteweg ook kan bestaan op een eigendomsperceel van een private eigenaar (een uitgangspunt van het decreet) zonder enige aandacht of differentiatie voor de gevolgen van het private statuut van de weg ten opzichte van wegen op publieke gronden, en als nergens wordt beschreven wat openbaar gebruik is en dus gelijk welk occasioneel of gedogen gebruik door het publiek plots aanleiding kan geven tot het definitief openbaar maken van de weg, dan kan enkel opgemerkt worden dat eigendom geen enkel belang heeft voor de decreetgever. Dat kunnen wij niet aanvaarden. Bovendien is het toch echt verregaand als bepaald wordt dat de vergoeding voor waardevermindering of voor waardevermeerdering wordt bepaald door een expert aangesteld door de gemeente en bij betwisting door een bijkomende expert van de eigenaar zonder enige vorm van arbitrage. Een beroep kunnen doen op neutrale personen is een absoluut minimum.
De rechtszekerheid
De bestaande regeling van de buurtwegen voorziet dat wegen die in 30-jarig onbruik zijn langs verjaring verdwijnen. Deze regeling van verjaring wordt zomaar afgeschaft zonder overgang, ook voor wegen die al lang verdwenen zijn. Ook wordt een terugwerkende kracht gegeven aan het decreet waarbij een bestaande situatie weer in vraag kan worden gesteld en aan de appreciatie van de (zelf betrokken) gemeenteraad wordt overgelaten. Wegen die jarenlang verdwenen zijn kunnen nu opnieuw door acties van derden, bv. activisten, terug verplicht geopend worden. Die terugwerkende kracht is onaanvaardbaar
Dan daaraan gekoppeld het gezag van gewijsde van een rechterlijke uitspraak. Als er in het verleden geschillen zijn beslecht door de rechtbank, hetzij in het voordeel van de eigenaar, hetzij in het voordeel van de gemeente, dan geniet een dergelijke uitspraak gezag van gewijsde. Dat betekent dat een dergelijk vonnis de partijen bindt. De partijen moeten de uitspraak aanvaarden en ze moeten er zich naar gedragen. Men kan rechtsmiddelen aanwenden, maar als die zijn uitgeput is het verhaal voorbij. De waarheid is bepaald door de rechter en een andere is er niet.
Welnu, in artikel 14 §2 van het nieuwe Decreet Gemeentewegen wordt nu de bevoegdheid van de gemeenteraad in het leven geroepen om opnieuw te oordelen over een verzoek tot opheffing waarbij het bewijs van een 30-jarig niet-gebruik door het publiek kan worden geleverd door een rechterlijke uitspraak… Als de rechter al heeft geoordeeld dat de weg is verjaard, kan de gemeenteraad toch niet nog eens oordelen en zelfs die weg opnieuw manu militari aanleggen. Dat is een aanfluiting van het rechtszekerheidsbeginsel en van het gezag van gewijsde en dus ook onrechtstreeks van de scheiding der machten. Over zaken waarover beslist is, kan de gemeente – die meestal partij was in het geschil voor de rechter – uiteraard niet opnieuw oordelen.
Het onpartijdigheidsbeginsel en de scheiding der machten
De decreetgever heeft heel sterk de macht van het getal doen spreken en de positie van de enkeling en heeft daarbij de eigenaar niet ontzien. Als die enkeling de toegang tot de rechter wordt ontzegd omtrent zijn/haar geschil met de gemeente over het openbaar of niet openbaar karakter van een weg op private bedding en als de gemeenteraad zelf het laatste woord heeft in het geschil waarin ze zelf is betrokken, is dat volgens Landelijk Vlaanderen niet verenigbaar met het recht op toegang tot de rechter en ook strijdig met het onpartijdigheidsbeginsel als algemeen beginsel van behoorlijk bestuur.
Naast die punten zijn er nog een aantal artikels die Landelijk Vlaanderen niet goedkeurt zoals onnauwkeurige concepten, de eenzijdige criteria die de gemeente moet hanteren in haar beslissingen, de mogelijkheid tot overdracht van het beheer van de weg aan derden…
Tijd voor actie
Wij menen dat onze kritiek niet vergezocht is. We menen dat we ook vandaag nog anno 2020 mogen steunen op de grondwet.
Op dit ogenblik is ons enig middel voor rechttrekking om een procedure te starten bij het Grondwettelijk Hof. Wij zullen daarin niet de enige zijn. We vinden ook dat we bij de totstandkoming van het decreet echt in snelheid zijn gepakt: het voorstel is niet besproken in de Vlaamse Regering, noch voorgelegd aan de Strategische Adviesraden, noch aan de Raad van State, noch echt gedebatteerd in de Commissie van het Vlaams Parlement terwijl er in wezen toch van urgentie absoluut geen sprake was of is.