Public Access and Private Property: Finding the Right Balance in Flanders

By Alexia Bekaert, based on legal analysis by Stijn Verbist, Jadzia Talboom, and Gaël Bedert (Verbist Advocatuur)

In Flanders, the pressure on private property rights continues to grow. Authorities set new spatial and environmental targets, while citizens and advocacy groups increasingly call for access to private land. Walking and cycling routes often cross privately owned forests and fields, creating tension between public enjoyment of the countryside and the rights of landowners.

As the organisation representing private land and forest owners, Landelijk Vlaanderen believes that both interests must be respected. Public access is valuable, but so is the protection of private property. Clear rules, fair procedures, and mutual respect are essential to maintain this balance.

The legal framework in Flanders is complex. Three main sources define the rights and obligations regarding access to private land: the Municipal Roads Decree, the Civil Code, and constitutional and international protections under the European Convention on Human Rights. Together, these define when a path is public, what powers municipalities hold, and how far private ownership extends.

Landowners are well protected by law. Expropriation is only allowed if the public interest clearly requires it, and only with fair and prior compensation. The Civil Code also confirms that ownership includes full authority over the property and that these rights do not expire through non-use.

In practice, defending these rights often requires initiative from the owner. Authorities do not automatically intervene in cases of trespassing or damage. Landowners must act to recover losses or challenge unlawful decisions, although legal remedies and appeal procedures are available.

Through the SMURF project, Landelijk Vlaanderen continues to inform and support private landowners about their rights, obligations, and best practices. Maintaining a healthy balance between accessibility and ownership is vital for sustainable management of the Flemish countryside, for today and for future generations.

Link to SMURF website: here

Forest Groupings: time to bring them back?

By Alexia Bekaert, based on an article by Jean-Michel Maus de Rolley in Sylva Belgica (November 2024)

In Flanders, private forest ownership is often highly fragmented. Many forest plots are small, scattered, or shared among several heirs. This makes sustainable and efficient management challenging, both practically and financially.

Until 1999, forest groupings offered a legal framework to bring such owners together. Their abolition left a gap in Flemish forest policy, one that still limits the potential of private forest management today.

Across the language border, however, Wallonia kept and refined the system. There, groupements forestiers (forest owner associations) allow private owners to pool their lands under one legal entity, managed collectively and supported by clear fiscal incentives. These associations are transparent, exempt from corporate tax, and offer advantages for inheritance and donations. They also help ensure long-term, sustainable management of private forests.

As the voice of private land and forest owners, Landelijk Vlaanderen sees this Walloon model as an inspiring example. A renewed framework for forest groupings in Flanders could help owners overcome fragmentation, strengthen cooperation, and unlock new opportunities for sustainable forest management.

Such an initiative would not only support biodiversity and climate resilience, but also ensures that forests remain living assets, economically viable and ecologically valuable, for future generations.

Through the SMURF project, Landelijk Vlaanderen continues to share knowledge, build partnerships, and explore practical solutions that empower private owners to manage forests responsibly. We believe it is time to reopen the discussion on forest groupings, and to give private owners the tools and incentives they need to manage their forests efficiently, collectively, and sustainably.

Find the link to SMURF website here.

Nieuwe kansen voor boseigenaars via de vrijwillige koolstofmarkt

Nieuwe kansen voor boseigenaars via de vrijwillige koolstofmarkt

Binnen het Europese SMURF-project werd het Laurus Network opgericht: een platform dat boseigenaars, onderzoekers en beleidsmakers samenbrengt rond duurzame financiering en innovatie in kleinschalig bosbeheer. Het netwerk telt inmiddels meer dan 300 leden uit bijna 60 landen en groeit uit tot een unieke kennisgemeenschap over toekomstgericht bosbeheer.

Het Laurus Network hield recent zijn eerste webinar: “The Voluntary Carbon Market and Land Use Carbon Projects in Europe.” Meer dan 150 deelnemers uit heel Europa namen deel om de kansen en uitdagingen van koolstofprojecten in kaart te brengen. De centrale vraag: hoe kunnen boseigenaars en terreinbeheerders in Vlaanderen inspelen op de vrijwillige koolstofmarkt om het rendement van kleine boseigendommen te verhogen?

Tijdens het webinar kwamen vijf belangrijke thema’s aan bod:

  1. Basisvereisten voor koolstofprojecten: betrouwbare metingen van koolstofopslag, langdurige engagementen en transparante normen zijn cruciaal voor geloofwaardige projecten.
  2. Inkomsten en risico’s: koolstofcertificaten kunnen een nieuwe inkomstenbron betekenen, maar prijzen en regelgeving evolueren voortdurend. Kennis van de markt en een zorgvuldige aanpak zijn essentieel.
  3. Goede praktijken: succesvolle projecten koppelen koolstofopslag aan biodiversiteit en lokale betrokkenheid, zodat ecologische en economische doelstellingen elkaar versterken.
  4. Praktische tools: nieuwe hulpmiddelen helpen boseigenaars en hun medewerkers bij het inschatten van het koolstofpotentieel en het voorbereiden van projectaanvragen.
  5. Samenwerking en kennisdeling: netwerken zoals Laurus zijn cruciaal voor het delen van ervaring, het opbouwen van vertrouwen en het benutten van schaalvoordelen.

#Landelijk Vlaanderen steunt deze aanpak. De vrijwillige koolstofmarkt biedt geen wonderoplossing, maar wel een kans om duurzaam bosbeheer economisch haalbaar te maken. Met correcte begeleiding, transparantie en respect voor de ecologische functies van het bos, kunnen koolstofprojecten bijdragen aan een veerkrachtige toekomst voor privébossen in Vlaanderen.

Wil je meer te weten komen over het Laurus Network of wil je zelf lid worden van dit groeiende netwerk? Alle info vindt je hier.

Link naar SMURF website

[ENGLISH]

New opportunities for forest owners through the voluntary carbon market

As part of the European SMURF project, the Laurus Network was created: a platform bringing together forest owners, researchers and policymakers to discuss sustainable financing and innovation in small-scale forest management. Today, the network counts over 300 members from almost 60 countries and is becoming a unique knowledge community on future-oriented forest management.

The Laurus Network recently held its first webinar: “The Voluntary Carbon Market and Land Use Carbon Projects in Europe.” More than 150 participants explored the opportunities and challenges of carbon projects. The central question was how forest owners and land managers can engage with the voluntary carbon market to enhance the returns of small forest properties.

Five key themes were addressed:

  1. Basic requirements for carbon projects: reliable carbon storage measurements, long-term commitments and transparent standards are essential for credible projects.
  2. Revenue and risks: carbon credits can provide additional income, but prices and regulations evolve continuously, requiring knowledge and caution.
  3. Good practices: successful projects link carbon storage with biodiversity and local engagement, aligning ecological and economic goals.
  4. Practical tools: new tools help forest owners assess carbon potential and prepare project applications.
  5. Collaboration and knowledge sharing: networks like Laurus promote experience exchange, trust and economies of scale.

#Landelijk Vlaanderen supports this approach. The voluntary carbon market is not a miracle solution, but it provides an opportunity to make sustainable forest management economically viable. With proper guidance, transparency, and respect for forest ecology, carbon projects can contribute to a resilient future for private forests in Flanders.

Want to learn more about the Laurus Network or become a member of this growing community? Find all the information here.

Link to SMURF website

 

Baillet Latour Prijs voor het Leefmilieu 2025

In het landelijke Lummen (Limburg) is het Landgoed Loye bekroond met de Baillet Latour Prijs voor het Leefmilieu. In naam van de heer Thomas Leysen, voorzitter van het Fonds Baillet Latour, overhandigde de heer Guy van Wassenhove, conservator van het Fonds, de Prijs aan de heer Edmond Jr. de Fabribeckers en zijn vrouw Thérèse, voor hun  bijzondere zorg voor dit uniek kasteeldomein langs de Demer, met uitgestrekte bossen, landbouwvelden, hooilanden, houtkanten, ruigtes en vooral een uniek complex van vijverpartijen die voor de biodiversiteit van groot belang zijn.

De kandidatuur werd door Natuurmakers.Vlaanderen (de vroegere Stichting Behoud Natuur en Leefmilieu – Vlaanderen) geselecteerd uit 5 genomineerden. De winnaar werd gekozen door een jury van experten, onder leiding van de heer Jurgen Tack, secretaris-generaal van de European Landowners’ Organization

en gewezen voorzitter van de Milieu- en Natuurraad Vlaanderen. De jury was vooral onder de indruk van de totale familiale inzet (zelfs over generaties heen) van de familie de Fabribeckers, die ecologische en economische activiteiten goed laat samenspelen om op duurzaame wijze natuurwaarden te ontwikkelen

en te behouden op dit historisch domein van eerste orde. De fysische inspanningen van de familie voor het onderhoud van dergelijk domein zijn eveneens een toonbeeld van beheer.

De jury had het genoegen nog vier andere kandidaten te mogen beoordelen, twee in Oost- Vlaanderen en twee in de Provincie Antwerpen. Ook  deze beheertrajecten getuigden van een grote passie voor de realisatie van natuurbehoud op privaat domein. De appreciatie van de jury voor deze eigenaren was dan ook bijzonder groot.

Met dank aan de gemeente Lummen en 2 Stream

2 Stream logo

Eigendomsrecht in Vlaanderen – Lust of Last?

🎥 Wat als jouw stukje grond niet meer écht van jou is?

Stijn Verbist, bestuurder van Landelijk Vlaanderen en een vurige verdediger van het eigendomsrecht, legt in deze pakkende video uit wat er allemaal fout kan lopen voor iedereen die grond bezit in Vlaanderen.

Aan de hand van vier gewone mensen wordt duidelijk hoe complex en verwarrend de regels zijn, en hoe zij simpelweg niet begrijpen wat de Vlaamse administratie precies van hen wil.

➡️ Bekijk de video en ontdek waarom waakzaamheid cruciaal is.

📣 Delen is lief, maar meedoen is beter. Word vandaag nog lid van Landelijk Vlaanderen en help mee het privaat eigendomsrecht te beschermen.

👉 www.landelijk.vlaanderen

Vacature voor een senior beleidsadviseur omgeving en klimaat

Landelijk Vlaanderen heeft een vacature geopend voor een senior beleidsadviseur omgeving en klimaat. Kan jij bruggen bouwen tussen beleid en praktijk en heb je een hart voor het buitengebied? Wil jij binnen Landelijk Vlaanderen de klimaatuitdagingen waar private eigenaars mee geconfronteerd worden aanpakken. Kan je denken vanuit een ondernemerszin voor landbouw, bos en natuur en oplossingen zoeken voor de wateruitdagingen op het platteland? Neem dan zeker een kijkje op onderstaande vacature. Lees verder

Ledendag 2025 – omdat eigendsomrecht telt

Het eigendomsrecht is het recht om op de meest verregaande wijzen te beschikken over je goederen om je gronden te bebouwen, om ze te bebossen, om ze te laten braak liggen, om ze te verbouwen, om ze te ontwikkelen, …
Uiteraard in overeenstemming met de wet. En daar wringt vandaag het schoentje. Lees verder