Ga mee op verkenningstocht door het betoverende kasteeldomein van Perk, gelegen te midden van het prachtige landschap in noordelijk Brabant. Dit exclusieve bezoek onder leiding van eigenaar, graaf Paul de Lannoy, biedt u een zeldzame kans om een kijkje te nemen achter het bijzondere beheer van deze levendige getuigenis van historie en erfgoed.
Hier vindt u het volledige programma en hoe in te schrijven.
Op 18 maart 2024 organiseert Landelijk Vlaanderen samen met de Verenigde Eigenaars een info-avond voor private landbouweigenaars. U komt er meer te weten over wat er in het nieuwe pachtdecreet staat. Hier vindt u het programma. 20240318 Programma Studie-avond Pachtdecreet
Rechtstreekse link: https://youtu.be/pKu3H4-Q1mw?si=RxgjUZPJCndfrrhr
Rechtstreekse link: https://youtu.be/-mYydRFy6ak?si=iWGOsVwDiskn4q0d
Rechtstreekse link: https://youtu.be/oPUXkql3gss?si=59s6JqZq6EOCGRLG
Rechtstreekse link: https://youtu.be/8BQvrnpFI_o?si=l7FMxhhAEIMyhT_Q
Met dank aan Telemak om deze video’s voor ons te maken
Landelijk Vlaanderen verdedigt en beheert uw rechten als landeigenaar als geen ander. Om u te steunen hebben we ook uw steun nodig. Word dus vandaag nog lid via https://landelijk.vlaanderen/nuttige-info/lid-worden/
Zalig Kerstfeest en gelukkig nieuwjaar
Landelijk Vlaanderen is de vereniging die de belan- gen van private land-, bos- en natuurgronden ver- tegenwoordigt. Vlaanderen telt ruim 600.000 ha rurale gronden. 1 miljoen Vlamingen zijn eigenaar van een ruraal perceel en zijn rechtstreeks betrok- ken in het plattelandsbeleid.
Deze private eigenaars zijn zakelijk rechthouders van een grond waar zij het genot van hebben. Met deze gronden leveren zij ook ecosysteemdiensten aan de maatschappij: ze leveren voedsel, water, energie en dragen bij aan gezondheid, cultuur en genotswaarden van anderen. Private eigenaars investeren tijd en geld in hun grond vanuit een passie voor het buitengebied. Zij zijn trots op hun beheer en vragen hiervoor erken- ning. Het recht op het genot van een eigendom gaat samen met plichten. Het beleid bepaalt binnen welke krijtlijnen vanuit de maatschappij men zijn beheer kan voeren.
Het rurale beleid is complex en eigenaars worden dan ook geconfronteerd met een grote hoeveelheid regels en wetgevende kaders. Om haar leden bij te staan heeft Landelijk Vlaanderen een horizontale kennis ontwikkeld op het plattelandsbeleid. Elke eigenaar heeft een eigen interesse en visie voor zijn eigendom. Zoals ieder zijn eigen huisje volgens zijn smaak inricht en in goede staat wil houden, doen landeigenaars dit op hun gronden. Die visies zijn uiteenlopend, doch hebben een passie gemeen.
Als middenveldvereniging met leden met diverse visies, kunnen wij met open geest deelnemen aan beleidsvorming. De visie van de maatschappij geeft aan in welke context we in de toekomst willen leven. Die maatschappij wordt mede gevormd door private eigenaars.
Private eigenaars willen zorg dragen voor hun eigendom en die in zo goed mogelijke staat doorge- ven aan de volgende generatie. Het beheer is vaak een visie die eigenaars doorheen hun leven hebben opgebouwd. Om de vele maatschappelijke noden en de trots van de vele private eigenaar te verzoenen
is pragmatisme in de beleidsontwikkeling cruciaal. Landelijk Vlaanderen wil daarom vanuit haar brede plattelandsvisie de aandacht vestigen op een aantal pragmatische knelpunten die de invulling van beleid inhiberen.
Privaat beheer is goedkoper dan publiek beheer. Pri- vate eigenaars willen visies op lange termijn afsluiten, langer dan een regeerperiode, een beheerplan. Welis- waar moeten die visies ook aangepast kunnen worden aan nieuwe noden en is diversicatie en multifunctio- naliteit een vereiste voor goed beheer en vertrouwen.
Klik hier voor het programma: Geleide wandeling in Vijvergebied Midden-Limburg
De familie Smeets is een van de vele private eigenaars die meestapten in het pilootproject 3WatEr, waar 10 jaar geleden het nieuwe systeem van privaat natuurbeheer werd getest. Het gebied wordt gekenmerkt door 100den vijvers met uitgebreide rietvelden die omgeven zijn door oude boscomplexen. Op een zomerse avond hoor je in de achtergrond geen krekels, maar een zacht zoomend geluid van de massa’s muggen die aan de basisschakel van de voedselketen leven.
Af en toe een lage bastoon die kilometers ver te horen is, duidt op de aanwezigheid van de zeldzame roerdomp. Met enig geluk komen we ook de in Vlaanderen zeldzame boomkikker tegen, waarvoor speciaal vijvers vrij van vis zijn ingericht.
Naast de vijvers vormen de zandige losse bodems ook het habitat van de rugstreeppad, waarvoor een beschermingsproject is opgestart.
Laat je meeslepen in de verhalen over oude beheersvormen in het landschap tegen een achtergrond van prachtige herfstkleuren.
Bekijk de opnamen van de ledendag op Youtube: Ledendag 2023
Op 9 juni waren we te gast bij de familie d’Arschot Schoonhoven, op het kasteeldomein van Waanrode. De heerlijkheid van Waanrode is sinds de 15de eeuw lange tijd in de familie geweest. Het huidige landhuis werd rond 1867 door de voorvader van de huidige eigenaar gebouwd en de hoeve 20 jaar later. De kasteelsite is omgeven door een landschappelijk park en omringd door een motte van bijna 100 meter diameter met een brede gracht. Het domein omvat ook bossen onder een multifunctioneel beheer en landbouwgronden met landschappelijke integratie van biodiversiteiteswaarden.
Klik hier voor het programma: 20230513 Wandeling privé domein Meerhout
In deze wandeling nemen we u mee in het zeer afwisselend Kempisch landschap tussen Geel en Meerhout, gekenmerkt door beboste sikkelduinen en vroegere heideontginningen, naar een particulier landgoed dat reeds decennialang op eigen kracht verregaand experimenteert in natuurontwikkeling en -behoud, met prachtige realisaties tot gevolg en dit op het overgrote deel van de oppervlakte ervan.
Deze bijzondere prestatie is het werk van de heer Alan Phillips en zijn rotsvast geloof in het opbouwen van expertise en het kiezen voor de juiste aanpak inzake privaat natuurbeheer.
Het landgoed is volledig in Natura 2000 gelegen en toont u een geïntegreerd model van natuurbeheer dat hand in hand gaat met economische en sociale elementen.
Dit domein is mede uniek doordat er zoveel diversiteit aan natuur voorkomt: vennen, vochtige bossen, natte en droge heide, schrale graslanden met zeldzame orchideeën die hopelijk in bloei zullen staan, stuifduinen, bossen op zandbodems, akkerfauna en -flora… Hier huizen zeldzame soorten als de witsnuitlibel, de rode bosmier, 3 soorten heide en de gevlekte orchis.
Het landgoed is ook een schoolvoorbeeld van geslaagde multifunctionaliteit waarbij duurzaam beheer van erfgoed en natuur centraal staan, en het maatschappelijk engagement van het landgoed een groot succes is…
De pachtwetgeving voorziet in een driejaarlijkse onderhandeling tussen de pachters en de verpachters om de maximale pachtprijzen vast te leggen voor de volgende drie jaren. In het verleden werden de pachtprijzen onderhandeld op provinciaal niveau. Voor de derde maal werden de pachtprijscoëfficiënten op Vlaams niveau onderhandeld.
Met veelal positieve rendabiliteitscijfers tussen 2018 en 2020 en de hoge inflatiecijfers was de boodschap voor de vertegenwoordigers van de verpachters (5 leden aangeduid door Landelijk Vlaanderen en 5 leden aangeduid door het Belgisch Notariaat) duidelijk: een significante verhoging is noodzakelijk. Tijdens de onderhandelingen blijft het een moeilijk gegeven dat je pachtprijscoëfficiënten dient vast te leggen voor de komende drie jaar terwijl het cijfermateriaal waarop deze gebaseerd zijn steeds teruggrijpt naar het verleden. Vanuit de vertegenwoordigers van de verpachters werd duidelijk gesteld dat er deze keer daadwerkelijk rekening moet gehouden worden met de gestegen leefkost.
Voor de gebouwen verkregen we de stijging in de consumptieprijsindex van de laatste 3 jaar (17,80%). Dit voor alle provincies en regio’s. Voor de gronden kwamen we tot een akkoord dat wat lager lag: gemiddeld 15,31% voor Vlaanderen (rekening houdend met de oppervlakte van de verschillende landbouwstreken). Voor de gronden werd op vraag van de pachters rekening gehouden met het rendement en het aandeel pacht daarin. Op vraag van de verpachters werd ook rekening gehouden met de verhouding tussen de aankoopprijs van de grond en de pachtprijs van de grond.
Dit resulteerde in volgende pachtprijscoëfficiënten voor de verschillende provincies en landbouwregio’s. Opgelet: enkel de in het Staatsblad gepubliceerde cijfers kunnen als rechtsgeldig beschouwd worden:
| 2020-2022 | 2023-2025 | |||
| Gronden | Gebouwen | Gronden | Gebouwen | |
| Antwerpen | ||||
| Polders | 7,90 | 10,67 | 8,61 | 12,57 |
| Zandstreek | 7,32 | 10,67 | 8,78 | 12,57 |
| Kempen | 10,32 | 10,67 | 12,38 | 12,57 |
| Limburg | ||||
| Kempen | 9,54 | 7,78 | 11,73 | 9,16 |
| Zandleem | 6,17 | 7,78 | 6,91 | 9,16 |
| Leem | 4,72 | 7,78 | 5,38 | 9,16 |
| Grasstreek | 4,73 | 7,78 | 5,39 | 9,16 |
| Oost-Vlaanderen | ||||
| Polders | 4,98 | 6,27 | 5,68 | 7,39 |
| Zandleem | 5,08 | 6,27 | 5,69 | 7,39 |
| Zandstreek | 5,47 | 6,27 | 6,51 | 7,39 |
| Leem | 4,98 | 6,27 | 5,58 | 7,39 |
| Vlaams-Brabant | ||||
| Zand | 6,61 | 7,77 | 7,93 | 9,15 |
| Kempen | 10,36 | 7,77 | 12,74 | 9,15 |
| Zandleem | 5,94 | 7,77 | 6,65 | 9,15 |
| Leem | 4,74 | 7,77 | 5,31 | 9,15 |
| West-Vlaanderen | ||||
| Duinen | 4,86 | 6,39 | 5,30 | 7,53 |
| Polders | 4,77 | 6,39 | 5,20 | 7,53 |
| Zandstreek | 7,04 | 6,39 | 8,45 | 7,53 |
| Zandleem | 5,23 | 6,39 | 5,96 | 7,53 |
| Leem | 4,77 | 6,39 | 5,20 | 7,53 |
Bij een onderhandeling is een goed akkoord een akkoord waarbij geen van beide partijen blij de onderhandelingstafel verlaat. In dat geval hebben we wellicht een goed akkoord. Ook positief was de ontspannen en constructieve sfeer waarin de gesprekken verliepen. We danken dan ook graag alle betrokken partijen, evenals de medewerkers van het Departement Landbouw en Visserij die het proces begeleiden.
De Vlaamse pachtwetgeving heeft in het verleden haar nut bewezen om pachters die landbouwgrond bewerkten de nodige juridische bescherming te bieden, maar ze is niet meer van deze tijd, wat ertoe leidt dat eigenaars niet meer snel geneigd zijn om hun grond aan een boer toe te vertrouwen. Binnen de Vlaamse meerderheid werd een akkoord bereikt rond een modernisering van de pachtwet.
Meer transparantie
Vele pachtovereenkomsten zijn vandaag mondeling, wat voor veel onduidelijkheid zorgt. In de hervorming die voorligt, wordt schriftelijke pacht de regel en kan de rechter bij weigering een geschreven contract afdwingen.
Daarnaast kunnen eigenaars eenvoudig controleren wie hun grond bewerkt. Vandaag is het immers zo dat pachters de landbouwgrond in onderpacht kunnen brengen, wat het voor eigenaars weinig transparant maakt. Via een online loket zullen eigenaars zelf kunnen nagaan wie hun eigendom heeft aangegeven in de verzamelaanvraag. Eigenaars die bijgevolg vaststellen dat er sprake is van onderpacht, kunnen dan aan de pachter vragen om de nodige informatie ter beschikking te stellen.
Meer kansen voor jonge landbouwers
De huidige wet laat toe om de pacht op te zeggen wanneer de pensioengerechtigde pachter geen opvolger kan aanduiden. In de praktijk bracht dit echter problemen met zich mee. Zo weet een verpachter niet of de pachter van zijn pensioen geniet, en kan het lang duren om een opvolger aan te duiden. Die onwerkbare regeling wordt aangepast en er wordt nu een ‘onweerlegbaar vermoeden inzake het ontvangen van een pensioen’ ingevoerd. Dat betekent dat de pacht kan worden beëindigd wanneer de pachter niet kan aantonen dat hij niet gepensioneerd is.
Vandaag hebben gepensioneerde pachters dezelfde rechten als andere pachters, en dus ook een voorkooprecht. Dit schaffen we af. Enkele actieve pachters zullen nog een voorkooprecht hebben, wat betekent dat hij voorrang heeft op kandidaat-kopers wanneer de eigenaar de grond te koop zet.
Meer evenwichten tussen eigenaars en pachters
Anno 2022 is het nog steeds mogelijk dat pachtovereenkomsten 99 jaar duren. Daarnaast kunnen eigenaars hun eigendom niet pachtvrij verkopen. Daarom zal de eigenaar de kans krijgen om na een pachtperiode van 18 jaar zijn eigendom van de hand te doen. Na deze periode kan de grond elke 9 jaar vervreemd worden.
De strenge pachtwetgeving heeft een grote impact op eigenaars van kleinere gronden, die niet gebonden willen zijn aan langdurige overeenkomsten. Daarom zullen zij éénmalig de mogelijkheid krijgen om een pachtcontract te sluiten voor een periode van 9 jaar, waarna de eigenaar vrij over de grond kan beschikken. Dat zal hen ook stimuleren om toch met een landbouwer in zee te gaan.
Een eigenaar krijgt ook meer zeggenschap wie zijn grond mag kopen. Dit gebeurt door de invoering van de rechtsfiguur van een ‘veilige koper’.Dat betekent dat de grond van eigenaar kan veranderen terwijl de pacht behouden kan blijven. Dit biedt meer flexibiliteit aan de eigenaar, die bijgevolg kan verkopen aan wie hij wil.
Meer aandacht voor ecologie en natuur
De pacht opzeggen om te kunnen bebossen in groene bestemmingen is op vandaag niet mogelijk voor iedereen. Het is nochtans onze expliciete intentie om bijkomende bossen te realiseren, wat betekent dat de opzegmogelijkheid uitgebreid moeten worden. Vlaanderen zal dan ook, met respect voor de economische rendabiliteit van onze landbouwbedrijven, in de mogelijkheid voorzien om de pacht op te zeggen voor percelen in groene bestemmingen, met het oog om te bebossen.
Modernisering van de wetgeving
Een cultuurcontract is een overeenkomst van een duur van minder dan 1 jaar, waarbij de exploitant van gronden, na de voorbereidings- en bemestingswerken te hebben uitgevoerd, het genot daarvan voor een bepaalde teelt aan een derde afstaat tegen betaling. In de huidige wet staat dat degene die een cultuurcontract toestaat, de bemestingswerken dient uit te voeren. Die expliciete voorwaarde zal worden geschrapt.
Daarnaast zullen openbare besturen binnen een bepaalde pachtovereenkomst een perceel kunnen ruilen en wordt de wetgeving gender- en samenlevingsneutraal gemaakt. Ook wordt de wettelijke samenwoning in de nieuwe pachtwet gelijkgesteld met het huwelijk.
Bron: kabinet Minister Jo Brouns
