Forest Groupings: time to bring them back?

By Alexia Bekaert, based on an article by Jean-Michel Maus de Rolley in Sylva Belgica (November 2024)

In Flanders, private forest ownership is often highly fragmented. Many forest plots are small, scattered, or shared among several heirs. This makes sustainable and efficient management challenging, both practically and financially.

Until 1999, forest groupings offered a legal framework to bring such owners together. Their abolition left a gap in Flemish forest policy, one that still limits the potential of private forest management today.

Across the language border, however, Wallonia kept and refined the system. There, groupements forestiers (forest owner associations) allow private owners to pool their lands under one legal entity, managed collectively and supported by clear fiscal incentives. These associations are transparent, exempt from corporate tax, and offer advantages for inheritance and donations. They also help ensure long-term, sustainable management of private forests.

As the voice of private land and forest owners, Landelijk Vlaanderen sees this Walloon model as an inspiring example. A renewed framework for forest groupings in Flanders could help owners overcome fragmentation, strengthen cooperation, and unlock new opportunities for sustainable forest management.

Such an initiative would not only support biodiversity and climate resilience, but also ensures that forests remain living assets, economically viable and ecologically valuable, for future generations.

Through the SMURF project, Landelijk Vlaanderen continues to share knowledge, build partnerships, and explore practical solutions that empower private owners to manage forests responsibly. We believe it is time to reopen the discussion on forest groupings, and to give private owners the tools and incentives they need to manage their forests efficiently, collectively, and sustainably.

Find the link to SMURF website here.

Nieuwe kansen voor boseigenaars via de vrijwillige koolstofmarkt

Nieuwe kansen voor boseigenaars via de vrijwillige koolstofmarkt

Binnen het Europese SMURF-project werd het Laurus Network opgericht: een platform dat boseigenaars, onderzoekers en beleidsmakers samenbrengt rond duurzame financiering en innovatie in kleinschalig bosbeheer. Het netwerk telt inmiddels meer dan 300 leden uit bijna 60 landen en groeit uit tot een unieke kennisgemeenschap over toekomstgericht bosbeheer.

Het Laurus Network hield recent zijn eerste webinar: “The Voluntary Carbon Market and Land Use Carbon Projects in Europe.” Meer dan 150 deelnemers uit heel Europa namen deel om de kansen en uitdagingen van koolstofprojecten in kaart te brengen. De centrale vraag: hoe kunnen boseigenaars en terreinbeheerders in Vlaanderen inspelen op de vrijwillige koolstofmarkt om het rendement van kleine boseigendommen te verhogen?

Tijdens het webinar kwamen vijf belangrijke thema’s aan bod:

  1. Basisvereisten voor koolstofprojecten: betrouwbare metingen van koolstofopslag, langdurige engagementen en transparante normen zijn cruciaal voor geloofwaardige projecten.
  2. Inkomsten en risico’s: koolstofcertificaten kunnen een nieuwe inkomstenbron betekenen, maar prijzen en regelgeving evolueren voortdurend. Kennis van de markt en een zorgvuldige aanpak zijn essentieel.
  3. Goede praktijken: succesvolle projecten koppelen koolstofopslag aan biodiversiteit en lokale betrokkenheid, zodat ecologische en economische doelstellingen elkaar versterken.
  4. Praktische tools: nieuwe hulpmiddelen helpen boseigenaars en hun medewerkers bij het inschatten van het koolstofpotentieel en het voorbereiden van projectaanvragen.
  5. Samenwerking en kennisdeling: netwerken zoals Laurus zijn cruciaal voor het delen van ervaring, het opbouwen van vertrouwen en het benutten van schaalvoordelen.

#Landelijk Vlaanderen steunt deze aanpak. De vrijwillige koolstofmarkt biedt geen wonderoplossing, maar wel een kans om duurzaam bosbeheer economisch haalbaar te maken. Met correcte begeleiding, transparantie en respect voor de ecologische functies van het bos, kunnen koolstofprojecten bijdragen aan een veerkrachtige toekomst voor privébossen in Vlaanderen.

Wil je meer te weten komen over het Laurus Network of wil je zelf lid worden van dit groeiende netwerk? Alle info vindt je hier.

Link naar SMURF website

[ENGLISH]

New opportunities for forest owners through the voluntary carbon market

As part of the European SMURF project, the Laurus Network was created: a platform bringing together forest owners, researchers and policymakers to discuss sustainable financing and innovation in small-scale forest management. Today, the network counts over 300 members from almost 60 countries and is becoming a unique knowledge community on future-oriented forest management.

The Laurus Network recently held its first webinar: “The Voluntary Carbon Market and Land Use Carbon Projects in Europe.” More than 150 participants explored the opportunities and challenges of carbon projects. The central question was how forest owners and land managers can engage with the voluntary carbon market to enhance the returns of small forest properties.

Five key themes were addressed:

  1. Basic requirements for carbon projects: reliable carbon storage measurements, long-term commitments and transparent standards are essential for credible projects.
  2. Revenue and risks: carbon credits can provide additional income, but prices and regulations evolve continuously, requiring knowledge and caution.
  3. Good practices: successful projects link carbon storage with biodiversity and local engagement, aligning ecological and economic goals.
  4. Practical tools: new tools help forest owners assess carbon potential and prepare project applications.
  5. Collaboration and knowledge sharing: networks like Laurus promote experience exchange, trust and economies of scale.

#Landelijk Vlaanderen supports this approach. The voluntary carbon market is not a miracle solution, but it provides an opportunity to make sustainable forest management economically viable. With proper guidance, transparency, and respect for forest ecology, carbon projects can contribute to a resilient future for private forests in Flanders.

Want to learn more about the Laurus Network or become a member of this growing community? Find all the information here.

Link to SMURF website

 

Baillet Latour Prijs voor het Leefmilieu 2025

In het landelijke Lummen (Limburg) is het Landgoed Loye bekroond met de Baillet Latour Prijs voor het Leefmilieu. In naam van de heer Thomas Leysen, voorzitter van het Fonds Baillet Latour, overhandigde de heer Guy van Wassenhove, conservator van het Fonds, de Prijs aan de heer Edmond Jr. de Fabribeckers en zijn vrouw Thérèse, voor hun  bijzondere zorg voor dit uniek kasteeldomein langs de Demer, met uitgestrekte bossen, landbouwvelden, hooilanden, houtkanten, ruigtes en vooral een uniek complex van vijverpartijen die voor de biodiversiteit van groot belang zijn.

De kandidatuur werd door Natuurmakers.Vlaanderen (de vroegere Stichting Behoud Natuur en Leefmilieu – Vlaanderen) geselecteerd uit 5 genomineerden. De winnaar werd gekozen door een jury van experten, onder leiding van de heer Jurgen Tack, secretaris-generaal van de European Landowners’ Organization

en gewezen voorzitter van de Milieu- en Natuurraad Vlaanderen. De jury was vooral onder de indruk van de totale familiale inzet (zelfs over generaties heen) van de familie de Fabribeckers, die ecologische en economische activiteiten goed laat samenspelen om op duurzaame wijze natuurwaarden te ontwikkelen

en te behouden op dit historisch domein van eerste orde. De fysische inspanningen van de familie voor het onderhoud van dergelijk domein zijn eveneens een toonbeeld van beheer.

De jury had het genoegen nog vier andere kandidaten te mogen beoordelen, twee in Oost- Vlaanderen en twee in de Provincie Antwerpen. Ook  deze beheertrajecten getuigden van een grote passie voor de realisatie van natuurbehoud op privaat domein. De appreciatie van de jury voor deze eigenaren was dan ook bijzonder groot.

Met dank aan de gemeente Lummen en 2 Stream

2 Stream logo

Eigendomsrecht in Vlaanderen – Lust of Last?

🎥 Wat als jouw stukje grond niet meer écht van jou is?

Stijn Verbist, bestuurder van Landelijk Vlaanderen en een vurige verdediger van het eigendomsrecht, legt in deze pakkende video uit wat er allemaal fout kan lopen voor iedereen die grond bezit in Vlaanderen.

Aan de hand van vier gewone mensen wordt duidelijk hoe complex en verwarrend de regels zijn, en hoe zij simpelweg niet begrijpen wat de Vlaamse administratie precies van hen wil.

➡️ Bekijk de video en ontdek waarom waakzaamheid cruciaal is.

📣 Delen is lief, maar meedoen is beter. Word vandaag nog lid van Landelijk Vlaanderen en help mee het privaat eigendomsrecht te beschermen.

👉 www.landelijk.vlaanderen

Vacature voor een senior beleidsadviseur omgeving en klimaat

Landelijk Vlaanderen heeft een vacature geopend voor een senior beleidsadviseur omgeving en klimaat. Kan jij bruggen bouwen tussen beleid en praktijk en heb je een hart voor het buitengebied? Wil jij binnen Landelijk Vlaanderen de klimaatuitdagingen waar private eigenaars mee geconfronteerd worden aanpakken. Kan je denken vanuit een ondernemerszin voor landbouw, bos en natuur en oplossingen zoeken voor de wateruitdagingen op het platteland? Neem dan zeker een kijkje op onderstaande vacature. Lees verder

Ledendag 2025 – omdat eigendsomrecht telt

Het eigendomsrecht is het recht om op de meest verregaande wijzen te beschikken over je goederen om je gronden te bebouwen, om ze te bebossen, om ze te laten braak liggen, om ze te verbouwen, om ze te ontwikkelen, …
Uiteraard in overeenstemming met de wet. En daar wringt vandaag het schoentje. Lees verder

Recordaantal Vlamingen erft of koopt eigen bos, stukje natuur of lap landbouwgrond ​

Belangenorganisatie Landelijk Vlaanderen: “Nooit zoveel eigenaars, maar ook nooit eerder zoveel klachten over absurde regelgeving”

9 maart 2025

PERSBERICHT

  • Eén op zes Vlamingen bezit een eigen stuk natuur, een eigen bos of een lap landbouwgrond. In totaal gaat het om een historisch record van 1 miljoen private eigenaars van een stuk Vlaams ‘buitengebied’: een toename van ruim éénderde tegenover 40 jaar geleden. En opmerkelijk: hun aantal blijft maar toenemen.
  • Denk vooral niet dat het – zoals vroeger wel het geval was – vooral om grootgrondbezitters, kapitaalkrachtigen of adellijke families gaat. Steeds meer particulieren kopen bewust of erven hun eigen groen ‘paradijsje’. Dat stelt Landelijk Vlaanderen, de belangenvereniging van private landeigenaars, op basis van een uitvoerige marktanalyse.
  • Wat echter opvalt: samen met het aantal private eigenaars groeit ook het aantal klachtendossiers naar recordhoogtes. Eigenaars van een stuk natuur-, bos- of landbouwgrond worden in toenemende mate geconfronteerd met absurde situaties doordat de regelgeving niet duidelijk is of elkaar hoe langer hoe meer tegenspreekt. “Het is niet de eerste keer dat de ene instantie beveelt om bomen bij te planten, terwijl de andere vraagt om te kappen.” Landelijk Vlaanderen roept de Vlaamse overheid op om private eigenaars meer flexibiliteit te geven en verouderde wetten te schrappen.

957.687, exact zoveel Vlamingen bezitten volgens de analyse van Landelijk Vlaanderen een perceel in het buitengebied. Dat is quasi één op de zes Vlamingen. De evolutie is opmerkelijk: in 1984 waren er circa 650.000 private eigenaars, in 2004 steeg dit aantal tot zo’n 850.000 en vandaag flirt Vlaanderen met de kaap van 1 miljoen.

Die stijging wordt deels verklaard door de erfwetgeving: in België krijgt namelijk elk kind normaal gezien een gelijk deel van het ouderlijk bezit, waardoor eigendommen steeds verder worden opgesplitst. Maar misschien wel de belangrijkste reden, is dat de interesse in de natuur en het landelijke leven – samen met de toegenomen welvaart – de laatste jaren een serieuze vaart heeft genomen.

Dikwijls gaat het niet om onnoemelijk grote oppervlaktes: de Vlaming met een eigen stuk bos of natuur bezit in veel gevallen een lap grond tussen enkele are en meerdere hectare. Daarbij gaat het geregeld om een eigen ‘paradijsje’ aanpalend aan het eigen woonperceel, maar in heel wat gevallen betreft het ook een stuk groen in een groter natuurgebied. Bij landbouwgrond gaat het gemiddeld om oppervlaktes tussen een halve en een paar hectare, die verpacht worden of die weliswaar in toenemende mate gebruikt worden als (moes)tuin, of voor het houden van grote huisdieren of verwildering (in geval van die laatste categorie gaat het tegenwoordig al om een kwart van de landbouwgronden).

Als het over bosgrond gaat, mag het duidelijk zijn: het gros ervan is in Vlaanderen in handen van private eigenaars. “Slechts” 38% van de bosgrond in Vlaanderen is in handen van de overheid of onbekende eigenaars. Bij natuurgrond gaat dit echter om liefst 70% en bij landbouwgrond om 7%. ​

Zoektocht naar rust en ruimte

Volgens Landelijk Vlaanderen is de populariteit van dit soort “groene” gronden geen toeval: de Vlaming zoekt en vindt in een eigen stuk bos-, natuur- of landbouwgrond een gevoel van rust, stabiliteit en verbondenheid. Anderen zien landbouw- of bosgrond als een duurzame en waardevolle investering.

De Vlaming met z’n eigen stukje groen, zijn eigen paradijsje… Wel, daar hangt meer en meer een grote emotionele waarde aan vast. Vaak gaat het om gronden die reeds in de familie waren en waar men dat ook zo wil houden. Maar veel mensen willen ook een stuk natuur om er zelf iets van te maken. Ze zoeken rust en ademruimte en willen zelf iets opbouwen dat ze dan met de kinderen en kleinkinderen kunnen delen. Zo’n stukje eigen natuur heeft trouwens ook een financiële waarde, want de waarde van dit soort ruimte neemt alleen maar toe, en je hebt niet de kosten die bijvoorbeeld wel verbonden zijn aan het onderhouden of het verhuren van een woning”, aldus Valerie Vandenabeele van Landelijk Vlaanderen.

Absurde regelgeving

Naarmate het aantal private landeigenaars stijgt, nemen ook de uitdagingen toe. De wetgeving rond eigenaarschap en beheer van natuur-, bos- en landbouwgronden wordt steeds complexer, luidt het bij Landelijk Vlaanderen. En dat leidt ook tot een toename van het aantal klachten.

De eigenaarsorganisatie registreerde zo in 2024 ruim 150 slepende probleemdossiers waarin eigenaars tegen een muur van administratieve en juridische obstakels aanliepen. Ter vergelijking: in 2021 waren dat er nog maar 124, een stijging met meer dan 20%. En kanttekening hierbij: het is volgens Landelijk Vlaanderen slechts een topje van de ijsberg, want zeker niet alle eigenaars melden hun problemen.

Eigenaars worden soms echt met absurde situaties geconfronteerd. Zo kennen we een eigenaar die omwille van het ‘Natura 2000’-project door een Vlaamse administratie verplicht werd meer bomen aan te planten, terwijl een andere Vlaamse instelling de eigenaar net oplegde om bomen te rooien en meer open land te creëren. En helaas, dit is geen unicum. We zien het steeds vaker gebeuren: regelgeving die niet duidelijk is of zelfs volledig in tegenspraak”, stelt Valerie Vandenabeele van Landelijik Vlaanderen.

Nood aan drastische vereenvoudiging

Landelijk Vlaanderen roept de Vlaamse overheid daarom expliciet op om de rechten van private eigenaars beter te beschermen en de regelgeving drastisch te vereenvoudigen.

Eigenaars spelen een cruciale rol in het beheer en behoud van open ruimte in Vlaanderen”, vertelt Valerie Vandenabeele. “Ze investeren met eigen middelen in natuurbeheer en landschapszorg. Het is dan ook essentieel dat ze de nodige ondersteuning krijgen en niet worden geconfronteerd met verouderde wetten en conflicterende richtlijnen. Meer dan ooit is er nood aan een duidelijk regelgevend kader waarbinnen ze zelf dan een invulling aan landelijk gebied kunnen geven”, klinkt het nog.

Ter info: wil je graag enkele private eigenaars spreken over hun “groene droom” of over de besognes waarmee ze moeten afrekenen, geef ons dan gerust een seintje.


Over Landelijk Vlaanderen

Landelijk Vlaanderen is de grootste belangenvereniging van private landeigenaars in Vlaanderen. De organisatie vertegenwoordigt en verdedigt de rechten van eigenaars van natuur-, bos- en landbouwgronden en zet zich in voor een evenwichtig en toekomstgericht beleid voor het buitengebied. https://landelijk.vlaanderen


PERSINFO:

Dajo Hermans
Story Forward (communicatie)
0478 84 42 45
dajo@storyfwd.be

Valerie Vandenabeele
Directeur Landelijk Vlaanderen
0491 39 82 77
valerie.vandenabeele@landelijk.vlaanderen