Openbare actoren
De administraties bevoegd voor Erfgoed maken deel uit van hetzelfde beleidsdomein als deze voor Ruimtelijke Ordening maar hangen af van een andere minister.
Deze entiteiten zijn:
- Het Departement ‘Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed’ (RWO) dat de bevoegde minister ondersteunt bij de voorbereiding van het beleid en dat inhoudelijke expertise rond de betrokken beleidsthema’s opbouwt;
- Het Agentschap ‘Ruimte en Erfgoed’ (voorheen het Agentschap R-O Vlaanderen) dat bevoegd is voor de beleidsuitvoering, de voorbereiding van de beschermingen en het beheer (vergunningen, premies). De erfgoedconsulenten uit de buitenafdelingen staan onroerend erfgoedeigenaars bij;
- Het Agentschap ‘Inspectie RWO’ dat toeziet op de handhaving inzake onroerend erfgoed. Vanaf 2012 fuseren het VIOE en de Afdeling Onroerend Erfgoed van het Agentschap ‘Ruimte en Erfgoed’ tot één nieuw agentschap waar onroerend erfgoedeigenaars terecht kunnen.
Het ‘Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed’ (VIOE) is een wetenschappelijke instelling die onderzoek verricht naar archeologie, monumenten, landschappen en varend erfgoed. Het heeft ook een belangrijke taak op het vlak van publiekswerking. Het stelt de landschapskaarten op, bewaart erfgoedelementen en geeft adviezen.
Publicaties van VIOE.
www.vioe.be
De ‘Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen’ heeft tot taak, ofwel op eigen initiatief, ofwel op verzoek, adviezen inzake erfgoed uit te brengen aan de Vlaamse Regering. De Commissie neemt maatregelen tot bescherming, conservering en restauratie van erfgoed.
De Regionale Landschappen spelen op het terrein ook een rol op gebied van erfgoedzorg
naast hun rol voor de natuur. Zij worden daarvoor trouwens ook gesubsidieerd (zie punt 394).
Strategisch advies
De SARO (Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening – Onroerend Erfgoed) is het adviesorgaan voor het ruimtelijk beleid en het beleid inzake onroerend erfgoed. Ze kan over elke aangelegenheid die het ruimtelijke en onroerend erfgoedbeleid betreft aanbevelingen formuleren, onderzoek verrichten en advies uitbrengen, zowel op eigen initiatief als op verzoek van de Vlaamse Regering of van het Vlaams Parlement. Ze bestaat uit vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en onafhankelijke deskundigen.
Privéactoren
VCM – ‘Contactforum voor Erfgoedverenigingen’, sinds kort ‘Forum voor Erfgoedverenigingen’ vzw. (FARO), heeft een netwerk van 278 erfgoedverenigingen in Vlaanderen en Brussel en richt zich op de zorg voor monumenten, landschappen, archeologie en mobiel erfgoed met een tijdelijk onroerend karakter zoals varend, rollend, rijdend, vliegend erfgoed en erfgoed van vermaak. Centraal staat het verlenen van allerlei diensten en het vormen van een intermediair tussen de erfgoedverenigingen en de verschillende overheidsinstellingen.
www.forumerfgoedverenigingen.be
De ‘Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden’ ijvert om het bouwkundig erfgoed bij het grote publiek, zowel in binnen- als buitenland, grotere bekendheid te geven. Op deze manier hoopt zij te kunnen bijdragen tot de bescherming van de bedreigde historische woningen die door hun schoonheid en door hun historisch belang wezenlijk deel uitmaken van het culturele patrimonium. De vereniging staat haar leden en niet-leden bij voor het beschermen van monumenten en landschappen. Zij helpt hen eveneens bij het onderhoud, de restauratie en het toegankelijk stellen van hun gebouwen.
De afdeling ‘PHP – Particulier Historisch Patrimonium’ van deze vereniging verdedigt de belangen van de privé erfgoedbeheerders.