Geef ons de ruimte om zorg te dragen voor ons bos

Vlaanderen telt tienduizenden kleine boseigenaars. Samen beheren ze een aanzienlijk deel van ons bosareaal – vaak met passie, maar steeds vaker ook met frustratie. Want het huidige beleid maakt goed bosbeheer niet gemakkelijk.

De regels zijn talrijk, versnipperd en vaak tegenstrijdig. Wat vandaag mag, is morgen verboden. Wat in de ene gemeente verplicht is, is in de andere verboden. Eigenaars raken verstrikt in een kluwen van wetgeving: van bos- en natuurrecht tot ruimtelijke ordening, landbouw en fiscaliteit. Veel eigenaars zijn geen professionals. Ze willen hun bos goed beheren, maar botsen op gebrek aan duidelijke kaders, neutrale informatie en betaalbare begeleiding.

Ter gelegenheid van een internationale SMURF-conferentie in het FAO in Rome gaf Landelijk Vlaanderen volgende analyse.

Wat ontbreekt?

  • Praktische tools en modelplannen
  • Onafhankelijke expertise
  • Toegankelijke veldtraining voor niet-professionele eigenaars

Daarbovenop ontbreekt structurele financiering voor eigenaarsverenigingen. Die moeten hun leden informeren en ondersteunen, maar krijgen daar amper middelen voor. NGO’s en gesubsidieerde instellingen hebben die middelen wél.

Ook innovatie wordt belemmerd. Klimaatmodellen tonen aan dat bossen zich honderden kilometers moeten kunnen verplaatsen om zich aan te passen aan de klimaatverandering. Maar Vlaamse eigenaars mogen enkel soorten aanplanten die ‘maximaal 50 km ten zuiden van de grens’ voorkomen. Zo blijven we in het verleden planten, terwijl de toekomst om flexibiliteit vraagt.

We vragen ruimte voor kleinschalige innovatie rond:

  • Klimaatbestendige soorten
  • Agroforestry
  • Bio-based waardeketens
  • Multifunctioneel bosgebruik

En ook economisch moet het kloppen. Wie publieke diensten levert – zoals koolstofopslag, waterbuffering of biodiversiteit – verdient een vergoeding. Het beleid moet werk maken van:

  • Vergoedingen voor ecosysteemdiensten
  • Fiscale stimulansen
  • Betaalbare verzekeringen voor klimaatschade
  • Mogelijkheden voor economische dragers

Tenslotte pleiten we voor samenwerking. Vlaamse bossen zijn versnipperd, beheer is vaak inefficiënt. Clusterbeheer, coöperatieve modellen en gemeenschappelijke plannen kunnen hier een oplossing bieden – op voorwaarde dat eigenaars zélf mee aan tafel zitten.

Landelijk Vlaanderen vraagt: investeer in mensen, niet alleen in bomen. Geef eigenaars het vertrouwen en de ruimte die ze nodig hebben. Alleen zo bouwen we samen aan weerbare bossen voor de toekomst.

Meer informatie over SMURF: https://landelijk.vlaanderen/over-ons/projecten/smurf/

Comments are closed.